Asertywność: czy potrafisz stawiać granice?

Postawy asertywne wciąż należą do rzadkości, a wielu osobom kojarzą się nawet z agresją. Lęk przed utratą sympatii ze strony otoczenia oraz niechęć do wywoływania konfliktów sprawiają, że często mamy trudności ze stawianiem granic. Aby umieć zareagować na propozycję spróbowania alkoholu czy narkotyków, ważne jest ćwiczenie umiejętności asertywnego zachowania. Jak chronić swoje prawa w grupie i skutecznie bronić się przed naciskami w sprawie używek? Dlaczego asertywność ma tak istotne znaczenie w przypadku osób decydujących się na terapię w centrum leczenia uzależnień? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarliśmy w poniższym tekście.

Czy potrafisz odmówić?

Asertywność jest umiejętnością, dzięki której możemy w otwarty sposób wyrażać swoje myśli, potrzeby i przekonania, nie lekceważąc przy tym poglądów osób znajdujących się towarzystwie. Zachowania asertywne różnią się od postaw agresywnych tym, że oznaczają obronę siebie bez naruszania praw innych jednostek. Człowiek zachowujący się w ten sposób nie tylko pozostaje w zgodzie z sobą samym, ale także ma kontrolę nad własnym życie i nie ulega presji otoczenia. Najlepiej można wytłumaczyć, czym jest postawa asertywna, odróżniając ją od zachowań przeciwnych, tzn. uległych i manipulacyjnych. Kiedy zachowujesz się asertywnie:

• możesz swobodnie wyrażać swoje emocje,


• dbasz o swoje terytorium psychologiczne,


• czujesz się dobrze we własnej skórze,


• osiągasz swój cel,


• dokonujesz wyboru za siebie, a nie za inne osoby.

Aby być asertywnym, konieczne jest nabycie odpowiedniej wiedzy i wyćwiczenie umiejętności mówienia nie w trudnych sytuacjach, kiedy np. jesteśmy namawiani do alkoholu czy narkotyków.

Samokontrola pozwoli uniknąć uzależnienia

Alkohol, narkotyki czy papierosy są na tyle atrakcyjne, zwłaszcza dla młodych osób, że bardzo łatwo jest się w nich zatracić. Dostarczają wielu emocji, pozwalają zwiększyć pewność siebie, a często stanowią nawet formę ucieczki od codzienności. Regularne zaglądanie do kieliszka czy sięganie po substancję psychoaktywną może doprowadzić do rozwoju uzależnienia. Z biegiem czasu nałogowiec nie ma już zahamowań i wyrzutów sumienia, a jedynym ratunkiem jest dla niego terapia w centrum uzależnień.

W tym kontekście bardzo ważne znaczenie ma czujność i samokontrola, dzięki którym można uniknąć nałogu. Osoby, które kontrolują swoje zachowania, zazwyczaj lepiej panują nad impulsami z zewnątrz i doświadczają mniejszego stresu w życiu codziennym. Trzeba jednak mieć świadomość, że zdolność do samoregulacji może zostać zakłócona. Dzieje się tak najczęściej, kiedy jesteśmy zmęczeni lub zdekoncentrowani.

Jak wypracować asertywne zachowania?

Wielu ludzi wstydzi się swoich słabości i nie zachowuje się asertywnie, ponieważ chcą być kimś innym, niż są w rzeczywistości. Często są to jednostki, które mają niską samoocenę, a sympatia i bycie pozytywnie ocenianym ze strony otoczenia ma dla nich niezwykle ważne znaczenie. Niestety taka postawa jest bardzo niebezpieczna i może zwiększać podatność na uzależnienie. W wypracowaniu asertywnych zachowań mogą być pomocne poniższe wskazówki:

• staraj się używać słów tak i nie,


• pamiętaj, że zawsze masz prawo wyrażać swoje myśli i opinie,


• przed rozmową pozbądź się negatywnych emocji,


• zawsze mów z przekonaniem i utrzymuj kontakt wzrokowy z rozmówcą,


• reaguj, kiedy ktoś chce naruszyć Twoją godność osobistą,


• staraj się realizować swoje plany i marzenia, nie krzywdząc innych ludzi.

Specjalistyczna pomoc w walce z uzależnieniami

Asertywność nie oznacza, że nie popadniemy w nałóg. Umiejętność stawiania granic przynosi jednak wiele satysfakcji z wyrażania własnych myśli i uczuć bez poczucia winy oraz krzywdzenia innych osób. Pomaga również w tworzeniu dobrych i zdrowych relacji z samym sobą, bez potrzeby sięgania po używki. Pojęcie asertywności ma także istotne znaczenie dla osób odbywających terapię, gdyż może pomóc w utrzymaniu abstynencji. By zwiększyć swoje szanse na zerwanie z nałogiem, warto też rozważyć wizytę w specjalistycznym ośrodku. Takim miejscem jest ośrodek leczenia uzależnień Oaza.